puberta ve erken puberta ergenlik ve erken ergenlik
Puan :
#43
Hipotalamo-hipofiz ,over aksının ve gonadların olgunlaştığı cinsel organların geliştiği,üreme yeteneğinin kazanıldığı,süregen bir değişim ve gelişim sürecidir.
Puberta ortalama yaşı 12.8 .Kızlarda östrojen salgısı artışı ile önce meme gelişimi sonra adrenarş belirtileri ortaya çıkar.
Pubertaya kadar hipotalamus-hipofiz-over sistemi olgunlaşır ve kurulur Çocukluk çağından pubertaya kadar bu sistem baskı altında kalır.9 yaş civarında baskı kalkar GnRh salgılayan hücreler hipotalmusat Nukleus arkuatusta bulunur.Puberta yaşı ile birlikte GnRh pulse amplitüdü ve frekansta artış olur.GnRh artışı FSH ve LH düzeyleri akabinde E2 hormonu yükselir E2 hormonu sekonder seks karekterlerinin ve genital sistemin gelişmesini sağlar.Adrenal ve overlerden androjen hormonu salınımı ile kıllar çıkmaya başlar.E2 ve İGF-1(büyüme hormonu) üretimi yag ve iskelet sistemi gelişmesini sağlar.
Pubertaya biyolojik açıdan bakıldığında üreme ve çoğalma kabiliyetinin kazanılması fiziksel açıdan bakıldığında somatik büyüme ,gonad ve genital organların gelişmesi ve sekonder seks karekterlerinin belirmesi şeklinde ortaya çıkar
Pubertaya giriş ölçütleri
1-Sekonder seks karakterleri gelişimi
Telarş(meme gelişimi):memelerde tomurcuklanmanın başlaması 9.5-10 yaşaları arasında ortaya çıkar 11.5 yaşında zirve yapar Meme gelişimini Tanner adlı araştırıcı 5 grup altında toplamıştır
Menarş(adet kanamasının başlaması): ilk kan gelmesi 9-17 yaşları arasında görülür.başlangıçta sikluslar yumurtlamasızdır 12-18 ay sonra yumurtlamalı sikluslara geçer.
Adrenarş (kılların çıkması) 10.5 yaş civarında başlayan pubik ve daha sonra aksiller kılların gelişimi Tanner kıl gelişimini 5 evre ile anlatır
Genital organların gelişimi: iç ve diş genital organlar hızlı büyüme sürecine girerler
2-Antropomorfik ölçütler:
hızlı büyüme: 12 yaş civarında yılda 9cm puberta da toplam 25cm boy uzaması olur.
Kilo artışı: yılda ortalama 9 kg dır.
Yag dokusu dagılımı : E2 hormonu etkisi ile yağ ,bel ve basenlerde toplanır kızlarda yag oranı erkeklerden 2 kat daha fazladır.
Kemik gelişimi: kemik yogunlugu ve destek doku artışı maksimum seviyeye çıkar kızlarda 14-16 erkelerde 17.5 yaş cıvarıdır.
3- Diğer değişiklikler
dermatit ,akne ve komedonlar gibi deri değişiklikleri ve Psikolojik olarak depresif değişimler sıkça yaşanır
ERKEN PUBERTA
Kız çocuklarında 8 yaşından önce puberta semtomlarının ortaya çıkması
ETYOLOJİ
a) İdyopatik nedenler
b) İntrakranial(beyin içi) lezyonlar
tümör
Ensefalit
Menenjit
Hidrosefali
Von Reclinghausen hastalığı
c)Kemik lezyonları
Kafa tası kırıkları
Raşitizm
d)Hipotroidizm
e) Yapısal nedenler
f) Over ve adrenal tümörler
TANI
Hastadan iyi bir öykü alınmalıdır.
E2 hormonu kullanımı
Pelvik travma ,kaza
Nörolojik hastalıklar
Genel fizik muayenene
Boy/kilo ölçümü
Meme ve kılların Tanner evrelemesi
Abdominal(karın) muayenesi
Norolojik degerlendirme
Pelvik muayene
Vaginada yabancı cisim aranması
Travma öyküsü
Tömör oluşumu
Laboratuar testleri
FSH LH PRL TSH T4 GnRh DHEA-S Testesteron 17-OH progesteron
Görüntüleme yöntemleri
Kemik yaşı
Kafa röntgeni
Cella grafisi
Abdomino pelvik usg
Adrenal BT
Kafa MRI BT
YÖNETİM ve TEDAVİ
Hipotalamo hipofize ve over aksının baskılanması esasına dayanır GnRh anologları iyi bir seçenektir.İlaçlar 12 yaşına kadar devam ettirilir. Bu arada kemik yaşı büyümesi yakından takip edilir. Büyüme geri kalır ise BÜYÜME HORMONU tedaviye ilave edilir. Ayrıca hipotroidi durumu var ise tedavi başlanır.
Yeni konu Açamazsınız Yeni konu açabilirsiniz. Konuya cevap yazabilirsiniz. Konu kapalı konuya cevap yazamazsınız. (M) Moderatör (A) Admin (SA) Son Admin